Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra, hai nguyên nhân khiến gan bị tổn thương nghiêm trọng đó là thường xuyên nổi nóng và thức khuya làm việc.
Gan là cơ quan nội tạng lớn nhất trong cơ thể con người. Nhiệm vụ của gan là lọc máu, xử lý các chất dinh dưỡng từ thực phẩm được tiêu thụ, hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng, sản xuất protein cần thiết chống tình trạng cục máu đông…
Có rất nhiều nguyên nhân gây tổn hại đến gan như lạm dụng các chất cồn như rượu, bia… Bên cạnh đó, thói quen sống không lành mạnh cũng khiến gan bị hư hại.
Mới đây, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra 2 dạng trạng thái gây tổn thương gan nghiêm trọng nhất là tâm lý bi quan, uất ức, dễ tức giận và thức khuya làm việc.
Thức khuya làm việc
Theo đồng hồ sinh học, vào buổi tối khoảng từ 23h đến 1h sáng hôm sau, khi cơ thể nghỉ ngơi gan sẽ làm nhiệm vụ thải độc , loại bỏ các chất thừa thải ra ngoài cơ thể, sử dụng triệt để các chất dinh dưỡng của thực phẩm đã được nạp vào cơ thể trong ngày và giúp việc trao đổi chất trong cơ thể được tốt hơn. Từ 1h đến 3h, túi mật trong gan giúp cơ thể tiêu hoá chất béo, mỡ xấu, cholesterol trong thức ăn và trong máu. Gan sẽ thực hiện tốt nhất các vai trò này khi cơ thể trong trạng thái ngủ say.
Nhưng nếu bạn thức khuya, gan sẽ "vất vả" hơn, thậm chí bị tổn hại do thức khuya sẽ làm tăng sinh các phản ứng oxy hóa tại gan. Các phản ứng oxy hóa này sản sinh ra các chất trung gian độc hại, làm suy giảm vai trò của gan. Tình trạng này kéo dài sẽ gây ra những bệnh lý nguy hiểm như gan nhiễm mỡ, viêm gan, xơ gan thậm chí là ung thư gan .
Hay nổi nóng, uất ức
Khi tức giận, cơ thể sẽ bài tiết ra một loại chất gọi là “catecholamine”, tác dụng với hệ thống thần kinh trung ương, làm cho đường huyết tăng cao, tăng cường acid béo phân giải, độc tố trong tế bào gan và huyết dịch cũng theo đó tăng lên.
Theo Đông y, những người bị trầm cảm (uất ức) hay nổi nóng sẽ khiến khí gan bị ngưng trệ gây tổn thương. Các nghiên cứu cho thấy, nhóm người hay nổi nóng có nguy cơ mắc bệnh gan cao gấp 8 lần so với nhóm người bình thường.
Ngoài ra, chế độ ăn uống quá độ, uống nhiều rượu, bia cũng gây hại cho gan. Hơn 90% công việc thải độc cho cơ thể do gan phụ trách, uống rượu quá nhiều kéo dài sẽ khiến gan quá tải, theo thời gian cồn rượu sẽ tích tụ trong gan, và thậm chí phát triển thành viêm gan do rượu, xơ gan.
Các nghiên cứu đã chỉ ra, 35% số ca tử vong do xơ gan và 25% bệnh nhân ung thư gan có liên quan đến việc uống rượu. Ăn uống quá độ và tiêu thụ nhiều thực phẩm có hàm lượng chất béo cao, giàu calo cũng có thể gây tổn thương tế bào gan dẫn đến viêm gan siêu vi.
Để bảo vệ gan và có một sức khỏe tốt, các chuyên gia khuyến cáoNgủ đủ giấc, không thức khuya
Bạn nên cân bằng giữa thời gian nghỉ ngơi, làm việc và giải trí. Từ bỏ thói quen thức khuya làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của gan. Mỗi ngày nên đi ngủ trước 22h để có được một giấc ngủ sâu vào khoảng 23h đến 3h sáng, vì đây là khoảng thời gian tốt nhất nuôi dưỡng máu trong gan, tiếp thêm năng lượng cho gan.
Thời gian ngủ thông thường đối với người lớn nên đảm bảo từ 6-8 tiếng. Thức khuya là thói quen nguy hiểm, gây tổn hại gan. Bạn nên bỏ thói quen thức khuya nếu không muốn lá gan ngày một yếu đi.
Nếu bạn mắc chứng khó ngủ, hãy làm ấm cơ thể trước khi đặt lưng xuống giường bằng cách ngâm chân vào chậu nước ấm để tăng cường khả năng lưu thông máu. Điều chỉnh nhiệt độ trong phòng thích hợp, tạo không gian mát mẻ, thoáng đãng sẽ giúp cho bạn dễ ngủ hơn. Khi ngủ, không nên mặc quần áo chật, bó sát cơ thể gây cảm giác khó chịu, bức bí, thay vào đó là những bộ đồ rộng rãi, thoải mái sẽ giúp bạn cảm thấy dễ ngủ hơn đặc biệt trong tiết trời oi bức này.
Nếu đặc thù công việc phải thường xuyên thức khuya và làm đêm, bạn cần chủ động bảo vệ sức khỏe, chống độc cho gan bằng cách chọn lựa kỹ các nguồn thực phẩm sạch, ăn chín uống sôi, hạn chế bia rượu, tăng cường bổ sung dưỡng chất phù hợp để giúp kiểm soát tế bào Kupffer, không cho chúng hoạt động quá mức làm tổn hại gan - cơ quan lớn nhất trong cơ thể có trọng lượng đến 1,5kg và giữ nhiều chức năng quan trọng giúp bạn khoẻ mạnh.
Cân bằng chế độ ăn uống
Ăn ít chất béo và thực phẩm có hàm lượng đường cao, kiểm soát lượng chất béo và lượng cồn, bỏ thuốc lá… là những cách giúp bạn tự bảo vệ lá gan của mình.
Bạn nên ăn nhiều thực phẩm giàu đạm, chất xơ, rau xanh, trái cây… để thanh lọc gan. Bên cạnh đó, bạn nên hạn chế ăn nhiều đồ chiên, nướng và uống đủ nước (khoảng 2,5 lít mỗi ngày).
Học cách điều chỉnh tâm trạng
Một trong những cách hiệu quả để bảo vệ gan là giữ tâm thái bình tĩnh và lạc quan. Tâm trạng tốt có thể điều hòa khí huyết, cải thiện lưu thông máu, và tăng tốc độ trao đổi chất của gan.
Tăng cường vận động
Tập luyện thể dục thể thao thường xuyên và điều độ là một trong những phương pháp tuyệt vời vì tính đơn giản, hiệu quả, ít tốn kém để giữ cho cơ thể luôn được khỏe mạnh mỗi ngày.
Đi khám sức khoẻ định kỳ
Thường xuyên khám sức khỏe định kỳ (6 tháng/lần) để biết tình trạng của gan. Đi kiểm tra sức khỏe thường xuyên, bạn sẽ được các sĩ tư vấn tiêm phòng vắc-xin khi chưa bị viêm gan do virus hay điều trị kịp thời nếu mắc các bệnh về gan.
Xem thêm
